Zaciąganie kredytów zabezpieczonych jest dzisiaj stosunkowo powszechną praktyką. Najczęściej praktykowane jest udzielanie kredytów hipotecznych zabezpieczonych np. na nieruchomości. Okazuje się jednak, że to nie wszystkie dostępne możliwości zabezpieczenia, kredyt czy inne zobowiązanie może być bowiem zabezpieczone -za pośrednictwem weksla?. Co to oznacza?
Zacznijmy od początku, czym jest weksel?
Prezentując istotę weksla, najprościej jest wskazać, że jest to papier wartościowy, dokument, na podstawie którego -poprzez podpisanie? wystawca zobowiązuje się do przyjęcia na siebie określonego zobowiązania. Szczegóły wystawiania weksli, jak i realizowania nimi obrotu w polskim systemie prawa normuje prawo wekslowe. O tym, czy dany weksel można rzeczywiście uznać na wystawiony prawidłowo, wiążący decyduje występowanie na nim następujących elementów:
- Oznaczenie nazwy papieru wartościowego : weksel;
- Istota zobowiązania: zapis o tym, że wystawca weksla zobowiązuje się (bez żadnych warunków, specjalnych przesłanek) do uiszczenia określonej sumy pieniężnej;
- Wskazanie, kto jest trasatem, czyli podmiotem zobligowanym do wypłacenia oznaczonej w wekslu sumy pieniędzy;
- Wskazanie szczegółów dokonania płatności, tj. czasu oraz miejsca, w jakim płatność wskazanej w wekslu kwoty ma być zrealizowana;
- Wskazanie podmiotu na rzecz którego ma być wypłaca oznaczonej w wekslu sumy pieniędzy przeprowadzona;
- Poświadczenie wystawiającego weksel, w szczególności jego podpis, wskazanie miejsca, daty wystawienia weksla.
Weksel może być zabezpieczeniem kredytu, wynika to z jego funkcji – jakich?
Za tym, aby weksel stanowił zabezpieczenie spłaty np. zobowiązania kredytowego przemawiają przede wszystkim funkcje, jakie spełnia. Te najważniejsze to:
- Funkcja płatnicza – okazanie weksla na daną kwotę jest podstawą do tego, aby wskazany w nim podmiot dokonał wypłacenia określonej sumy pieniędzy;
- Funkcja kredytowa – na podstawie wystawienia weksla w handlu strony odraczają termin płatności za towar;
- Funkcja gwarancyjna – weksel jest zabezpieczeniem płatności zobowiązań pieniężnych;
- Funkcja obiegowa – weksel i wynikające z niego prawa dla strony, mogą być cedowane, przenoszone na inne osoby.
Jak ustanowić zabezpieczenie kredytu poprzez weksel?
Ustanowienie zabezpieczenia spłaty kredytu poprzez właśnie wystawienie weksla jest możliwe. W praktyce wygląda to tak, że jest sporządzany weksel, nie jest to jednak weksel z wszystkimi kompletnie uzupełnionymi informacjami, raczej weksel o przymiotach weksla in blanco. To oznacza, że nie wprowadza się tam np. informacji o kwocie weksla, czy dacie płatności. Tego typu dane są zapisywane w dodatkowych dokumentach, przyjmowanych i wystawianych do takiego weksla. Znane są przypadki, że na tak wystawionym wekslu dodaje się dodatkowy zapis o jego -natychmiastowej wykonalności w stosownym czasie, bez sprzeciwu wobec tego Kredytobiorcy – trasata weksla?.
Co daje zabezpieczenie kredytu poprzez weksel?
Skutki, czy zalety ustanowienia takiego zabezpieczenia są dualne, odmienne dla Banku i Kredytobiorcy. W przypadku Banku wystawienie takiego weksla jeszcze skuteczniej zabezpiecza to, że Bank odzyska powierzone danej osobie środki. Gdyby tam bowiem, uchylała się od spłaty kredytu, doszło do jego wypowiedzenia, wtedy Bank nie musi prowadzić rozbudowanej procedury windykacyjnej oraz egzekucyjnej, ale od razu może przystąpić do wykonania weksla, co oznacza skierowanie sprawy do egzekucji komorniczej. Tym samym taki weksel przynajmniej pośrednio minimalizuje ryzyko bankowe, związane z pożyczeniem środków danej osobie.
Od strony Kredytobiorcy w pewnych okolicznościach wystawienie takiego weksla zapewne jest niebezpieczne. Kiedy bowiem Kredytobiorca będzie miał problemy z regulowaniem zobowiązania kredytowego, istnieje ryzyko, że stosunkowo szybko dojdzie do wykonania weksla i rozpoczęcia w związku z tym wobec niego egzekucji komorniczej. Zabezpieczenie kredytu poprzez właśnie weksel korzystne jest więc dla Kredytobiorcy jedynie wtedy, gdy ten nie ma jak ustanowić zabezpieczenia spłaty zobowiązania, a to jest warunkiem uzyskania kredytu (np. brak nieruchomości na własność, osoby Poręczyciela ze zdolnością kredytową). Wówczas wystawienie takiego weksla zwiększa poziom wiarygodności osoby wnioskującej o kredyt. Dla pewnej grupy Kredytobiorców wystawienie takiego weksla wydaje się rozwiązaniem wygodniejszym niż np. ustanawianie zabezpieczenia kredytu na nieruchomości lokalowej, co wiąże się z przeprowadzaniem wielu czynności formalnych (np. wpis hipoteki do Księgi Wieczystej nieruchomości).
Kończąc, należy stwierdzić, że weksel spełnia wiele funkcji, między innymi: kredytową, gwarancyjną, płatniczą. Z uwagi na to, może stanowić również i zabezpieczenie spłaty zobowiązania kredytowego. Taki weksel zdecydowanie zmniejsza ryzyko Banku, związane z udostępnieniem danej osobie określonej sumy pieniędzy. Kredytobiorca, który zgodzi się na takie zabezpieczenie kredytu, musi mieć jednak świadomość, że gdy nie będzie wywiązywał się wobec Banku z umowy, spłacał zgodnie z umową zobowiązania kredytowego, Bank może przystąpić do postawienia weksla w stan wymagalności, co zwykle przyjmuje postać wszczęcia egzekucji komorniczej z tego powodu.
