Jak uzyskać w banku informacje chronione, dotyczące zmarłej osoby?

Śmierć człowieka wywołuje określone skutki cywilnoprawne. Sytuacja wygląda jeszcze inaczej, gdy zmarła osoba pozostawiła po sobie dług bankowy, np. niespłacone zobowiązanie kredytowe. To budzi wiele wątpliwości zwłaszcza w ocenie bliskich osób zmarłego. W świetle tego, warto ustalić, jak bliscy zmarłej osoby mogą uzyskać w Banku, dotyczące jej informacje, chronione tajemnicą bankową. Kto wreszcie będzie odpowiadać za spłatę pozostałej części długu takiej osoby?

Kto, kiedy i w jaki sposób uzyska w Banku informacje o kredycie, który spłacała zmarła osoba?

Na wstępie należy zaznaczyć, że Bank może ujawnić dane, chronione tajemnicą bankową w sprawie produktu bankowego (np. kredytu), który posiadał zmarły Klient Banku, jeśli występująca o uzyskanie tych informacji osoba posiada status Współwłaściciela tego produktu, czy Pełnomocnika. Zatem, jeśli kredyt hipoteczny o nr umowy XYZ posiadali Małżonkowie Eliza i Jan, oboje mieli status Współkredytobiorców, to Bank udzieli szczegółowych informacji o tym produkcie Elizie, gdy Jan już nie będzie żył.

W pozostałych jednak przypadkach osoba trzecia, która występuje do Banku, musi udowodnić, że posiada status Spadkobiercy zmarłego Klienta Banku. Może to udowodnić na dwa sposoby, tj.:

• Przedstawiając w Banku sądowe stwierdzenie nabycia spadku, jest to akt sądowy, z którego jasno wynika, kto i w jakich częściach odziedziczył majątek zmarłego Klienta Banku;
• Przedstawiając w Banku potwierdzenie dziedziczenia, jest to akt przygotowywany i potwierdzany przez Notariusza.

Oba akty są tak samo wiążące i wystarczające.

?Bycie Spadkobiercą zmarłego Kredytobiorcy? – jakie to ma skutki?

Osoba, która odziedziczyła spadek po zmarłym Kliencie (przyjęła go w całości), ponosi też pełną odpowiedzialność za długi spadkowe (ich zapłacenie). Tak więc jeśli zmarły Spadkobierca Jan Y. posiadał w Banku jeszcze do spłaty 34 tys. PLN kredytu gotówkowego, to jego jedyna Spadkobierczyni córka Zofia Y, która przyjęła cały jego majątek (dom, samochód, działkę budowlaną) będzie zobligowana do spłaty pozostałej kwoty kredytu po tymże Spadkodawcy.

W sytuacji, gdy Spadkobierca zmarłego Klienta odmówił przyjęcia spadku po zmarłym, nie będzie odpowiadał za spłatę i jego zobowiązań, w tym kredytowych na rzecz Banku.

Kiedy spadek po danej osobie odziedziczyło kilka osób, będą one odpowiadały za spłatę długów zmarłego Spadkobiercy w częściach, odpowiadających ułamkowi otrzymanego spadku. Przykładowo, jeśli 75% spadku zmarłego Kredytobiorcy odziedziczyła jego matka, a jedynie 25% jego żona, to matka będzie zobowiązana do spłaty 75% jego długów w Banku, a żona jedynie 25%.

Jeszcze inaczej wygląda sytuacja, gdy Spadkobierca zmarłego przyjmie po nim spadek, ale z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że Spadkobierca będzie odpowiedzialny za spłatę długów zmarłego, ale w wartości nie wyższej, jak wartość otrzymanego spadku. Tak więc, jeśli przykładowo Anna Y. córka zmarłego Jana Y przyjęła po nim spadek z dobrodziejstwem inwentarza (dom i samochód o łącznej wartości 150 000 PLN), to będzie odpowiadać jedynie za długi zmarłego ojca w wysokości nie wyższej jak 150 000 PLN. Tak więc w sytuacji, gdy zmarły Spadkobierca pozostawił jeszcze w Banku do spłaty 300 000 PLN kredytu hipotecznego, jego Spadkobierczyni będzie zobligowana jedynie do spłaty 150 000 PLN tego kredytu.

Przed przystąpieniem do spłaty zobowiązania zmarłego Spadkodawcy warto zwrócić uwagę na kilka zasadniczych kwestii

Osoby, które przyjęły spadek zmarłego, przystępując do spłaty jego długów, powinny wpierw dokładnie zweryfikować umowę kredytową Kredytobiorcy wraz z resztą dokumentów kredytowych. Dlaczego to tak istotne? Może się bowiem okazać, że np. zmarły Kredytobiorca miał wykupiony do kredytu produkt dodatkowy w postaci polisy ubezpieczenia na życie. Zatem, możliwe jest, że po odpowiednim zgłoszeniu roszczenia (o ile jeszcze w chwili śmierci Kredytobiorcy ochrona ubezpieczeniowa trwała i będą spełnione ku temu przesłanki) Ubezpieczyciel wypłaci należną kwotę świadczenia, która w całości albo chociaż w części będzie wystarczająca do spłaty pozostałego kapitału przedmiotowego kredytu. W praktyce to jednak, czy Ubezpieczyciel wypłaca świadczenie, jest zdeterminowane w dużej mierze powodem zgonu Ubezpieczonego. Co to znaczy? Mianowicie, jeśli Ubezpieczony zmarł np. w skutek śmierci samobójczej, często ta okoliczność jest wyłączona z zakresu odpowiedzialności Ubezpieczyciela na wypadek śmierci Ubezpieczonego. Wtedy więc niskie jest prawdopodobieństwo, że Ubezpieczyciel przychyli się do wypłaty świadczenia.

?Jestem Spadkobiercą zmarłego Kredytobiorcy, ale nie mam z czego spłacać rat kredytu? – co wtedy?

Przyjęcie spadku i jednoczesne wzięcie na siebie odpowiedzialności za kontynuowanie spłaty zobowiązania, które za życia zaciągnąć Spadkodawca, wiąże się z koniecznością wydatkowania środków na ten cel (spłata zobowiązania). Banki jednak są raczej elastyczne i gotowe do kompromisowego negocjowania dalszych warunków spłaty ze Spadkobiercami swoich zmarłych Klientów. Co więcej, Spadkobiercy przystępujących do spłaty takiego zobowiązania, są również uprawnieni do tego, aby zgłaszać w instytucjach bankowych wnioski o restrukturyzowanie zobowiązania, czy wynegocjowanie jeszcze korzystniejszych warunków jego spłaty (mniejsze raty, dłuższy okres spłaty).

Kończąc, należy stwierdzić, że odziedziczenie spadku ma określone skutki także i w dziedzinie bankowej, zwłaszcza, gdy zmarły Spadkodawca pozostawił po sobie do spłaty dług bankowy. Decyzja o przyjęciu, odrzuceniu spadku, czy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza ma bezpośredni wpływ na charakter i zakres odpowiedzialności Spadkobiorcy za długi zmarłego.