Wysokość potencjalnych zysków w przypadku inwestycji na rynku walutowym zależy przede wszystkim od trafnego przewidywania kursów walutowych. Prognozowanie poziomów kursowych nawet w oparciu o twarde dane w wielu przypadkach przypomina wróżenie z fusów, ze względu na ogrom czynników wpływających na zmienność poszczególnych par walutowych. Wśród najistotniejszych czynników wpływających na wycenę danej waluty wyróżnia się czynniki geopolityczne, makroekonomiczne oraz psychologiczne.
Na czym polega zmienność kursów walutowych?
Kurs walutowy to nic innego jak cena określonej walutowy względem innej. Podstawowym czynnikiem wpływającym na wycenę danej waluty w przypadku płynnych kursów jest mechanizm rynkowy, czyli relacja między popytem, a podażą. System płynnych kursów walutowych stosowany w większości gospodarek rozwiniętych i rozwijających się zakłada minimalną ingerencję państwa w kształtowaniu kursów walutowych. Nadrzędną rolę przypisuje się zatem siłom rynkowym opartym na prawie popytu i podaży.
Na rynku walutowym za popyt odpowiadają uczestnicy rynku nabywający określone waluty, czyli inwestorzy. Podaż z kolei reprezentują banki centralne, które odpowiadają za politykę monetarną. Zgodnie z prawem popytu i podaży wzrost zakupu danej waluty przez inwestorów powoduje jej umocnienie względem innych walut (wzrasta cena waluty, którą inwestorzy chętniej nabywają), zaś zbyt duża podaż waluty poprzez nadmierną kreację pieniądza przez banki centralne powoduje jej osłabienie czyli spadek wartości. Oczywiście w praktyce mechanizm ten jest o wiele bardziej skomplikowany.
W obecnej sytuacji większość banków centralnych masowo -drukuje? pieniądze, żeby stymulować popyt wewnętrzny i wzrost gospodarczy. W teorii nadmierna nadpodaż świeżej gotówki powinna przyczynić się do wzrostu inflacji, która z kolei implikuje podwyższenie stóp procentowych i oprocentowania depozytów. Wzrost oprocentowania depozytów z kolei zachęca inwestorów do lokowania kapitału w walucie, która umożliwia generowanie wyższych stóp zwrotu z inwestycji. Ostatecznie waluta powinna się umocnić jednak tak się nie dzieje ze względu fakt, że stymulowanie wzrostu gospodarczego poprzez nadmierną kreację pieniądza jest nieefektywne. Z drugiej strony przy nadpodaży pieniądza w określonej walucie powinno dojść do hiperinflacji, która z kolei powoduje masowy odpływ kapitału i dalszy spadek wartości waluty.
Główne czynniki wpływające na notowania kursowe walut
Zmienność kursów walutowych uwarunkowana jest bardzo wieloma czynnikami, wśród których najistotniejszą rolę odgrywają czynniki:
- Geopolityczne,
- Makroekonomiczne,
- Psychologiczne.
Czynniki geopolityczne, do których należą między innymi konflikty zbrojne, wybory parlamentarne i wszystkie inne wydarzenia, które w istotny sposób wpływają na politykę i bezpieczeństwo państwa. Na przykład w czasie trwania wyborów parlamentarnych w Grecji, czy referendum o wystąpienie Szkocji ze Zjednoczonego Królestwa duża niepewność inwestorów co do wyniku wyborów/referendów spowodowała bardzo duże fluktuacje kursowe, które doprowadziły do przeceny funta brytyjskiego. Innym przykładem wpływu czynników geopolitycznych na notowania kursowe walut jest konflikt zbrojny na wschodzie Ukrainy, który spowodował osłabienie ukraińskiej hrywny do amerykańskiego dolara o ponad 300% w ciągu roku. Z kolei Federacja Rosyjska chcąc uniknąć wysokiej inflacji oraz masowego odpływu kapitału zdecydowała się na gwałtowne podwyższenie stóp procentowych, które w zasadzie nie powstrzymały deprecjację rubla względem innych walut.
Konflikty zbrojne czy zmiany władzy powodują znaczące wahania kursowe ze względu na dużą niepewność inwestorów co do kształtu przyszłej polityki gospodarczej, bezpieczeństwa itp.). Czynniki geopolityczne mogą również pośrednio wpływać na wycenę surowców, strukturę eksportu i importu w danym kraju (np. sankcje gospodarcze) i inne kluczowe gałęzie gospodarki, które w zależności od kraju generują znaczną część PKB.
Równie istotną, o ile nie najistotniejszą, rolę w kształtowaniu kursów walutowych odgrywają czynniki makroekonomiczne, wśród których wyróżnia się przede wszystkim:
- Stopy procentowe,
- Inflację,
- PKB (tempo wzrostu PKB),
- Stopę bezrobocia.
Oczywiście można wymienić również szereg innych, dodatkowych wskaźników makroekonomicznych które oddziałują na kondycję gospodarczą kraju i jej walutę. W praktyce jednak wymienione powyżej cztery główne wskaźniki odgrywają największą rolę w kształtowaniu kursów walutowych, gdyż każde odchylenie od prognoz największych instytucji analitycznych automatycznie powoduje na zmianę notowań kursowych.
Szczególne znaczenie w kontekście czynników makroekonomicznych mają stopy procentowe, które wpływają na oprocentowanie depozytów. W warunkach niskich stóp procentowych tanieją co prawda kredyty, jednak oprocentowanie depozytów maleje, co z kolei zniechęca inwestorów do lokowania kapitału w danym państwie. Sama zapowiedź podwyższenia stóp procentowych już skutkuje wzmożonym zainteresowaniem inwestorów daną walutą, co z kolei przekłada się na wzrost jej wartości (wzrost kursu walutowego). Dość znaną strategią inwestycyjną polegająca na wykorzystaniu różnic stóp procentowych w różnych krajach jest tzw. carry trading, polegający na zakupie waluty w kraju, w którym stopy procentowe są wyższe (dzięki czemu zysk z oprocentowania depozytów jest wyższy).
Inflacja z kolei bezpośrednio wpływa na kształtowanie wysokości stóp procentowych. Wzrost cen w danym państwie zwiastuje podwyższenie stóp procentowych, czyli zwiększenie oprocentowania depozytów. Niska inflacja z drugiej strony pozytywnie wpływa na konkurencyjność eksportu, który przyczynia się do dodatniego bilansu handlowego danego kraju (zagraniczni odbiorcy skupują walutę kraju, z którego importują towary). Popyt spekulacyjny na walutę jednak maleje (przy niskiej inflacji prawdopodobieństwo wzrostu stóp procentowych jest niskie, a więc zyski z depozytów również są niskie). W kontekście inflacji jako czynnika determinującego notowania kursowe istotną rolę odgrywa horyzont czasowy inwestycji. Im krótszy, tym większą rolę odgrywa popyt spekulacyjny.
Produkt krajowy brutto, a dokładniej ujmując – tempo wzrostu PKB – również istotnie wpływa na notowania kursowe. Szybki wzrost gospodarczy zazwyczaj powoduje wzrost inflacji, wzrost oprocentowania depozytów i umocnienie danej waluty. Zainteresowanie inwestorów walutą państwa, w którym prognozy zakładają intensywny wzrost gospodarczy jest wysokie i powoduje wzrost jego notowań kursowych.
Spadek bezrobocia z kolei również przyczynia się do wzrostu kursu walutowego. Niższe bezrobocie przyczynia się do poprawy sytuacji gospodarczej w kraju i tempa wzrostu gospodarczego, który implikuje umocnienie jego kursu walutowego.
Czynniki psychologiczne, a kursy walutowe.
Rynek walutowy podobnie jak rynek papierów wartościowych podlega również wielu fluktuacjom, które nie mają żadnych podstaw fundamentalnych. Przykładem gwałtownej, irracjonalnej wręcz zmiany notowań kursowych był nieoczekiwany wzrost kursu franka szwajcarskiego w połowie stycznia 2015 r. po zniesieniu stałego kursu walutowego przez Szwajcarski Bank Centralny. W szczytowym momencie frank szwajcarski był wyceniany na ponad 5 zł, co zdaniem wielu analityków było czystą grą na spekulację, gdyż nie było żadnych podstaw ekonomicznych na tak gwałtowane umocnienie szwajcarskiej waluty. W takich przypadkach bardzo często górę biorą emocje uczestników rynku, którzy w obliczu gwałtownych zmian podejmują nieracjonalne decyzje.
Wpływ czynników psychologicznych na kursy walutowe objawia się nie tylko w trakcie spekulacji. W zasadzie wiele fluktuacji kursowych wynika z interpretacji komunikatów wydawanych przez banki centralne lub instytucje analityczne. Sama informacja (niekoniecznie prawdziwa) -wypuszczona? na rynek może spowodować gwałtowne wahania kursowe. Odpowiedź inwestorów na takie wydarzenia uwarunkowana jest czynnikami psychologicznymi, które odgrywają równie istotną rolę jak merytoryczne i twarde dane statystyczne. W praktyce bowiem prognozy profesjonalnych analityków na rynkach walutowych potwierdzają się jedynie w 60% przypadków.
